• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Zbliża się 50. rocznica Grudnia '70

Rafał Borowski
2 grudnia 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Gdynia: upamiętnią masakrę z 17 grudnia
Protestujący w Gdyni niosą na drzwiach ciało zastrzelonego Zbigniewa Godlewskiego, który stał się symbolem ofiar Grudnia '70. Z badań historyków wynika, że w wydarzeniach zginęło w całej Polsce 41 osób. Protestujący w Gdyni niosą na drzwiach ciało zastrzelonego Zbigniewa Godlewskiego, który stał się symbolem ofiar Grudnia '70. Z badań historyków wynika, że w wydarzeniach zginęło w całej Polsce 41 osób.

Apel pod pomnikiem Poległych Stoczniowców, odsłonięcie tablic poświęconych ofiarom, zapalenie zniczy na ich grobach, konferencja w Europejskim Centrum Solidarności, publikacje naukowe czy wystawy - to wydarzenia upamiętniające 50. rocznicę Grudnia '70. W środowe popołudnie odbyły się dwie konferencje, podczas których zaprezentowano program uroczystości. Pierwszą zorganizowały władze Gdańska, drugą Instytut Pamięci Narodowej.



Czy dobrze znasz wydarzenia Grudnia '70?

W dniach 14-22 grudnia przypada okrągła, 50. rocznica wydarzeń Grudnia '70. Doszło wówczas do fali strajków i protestów robotników, które na polecenie władz PRL zostały brutalnie stłumione przez wojsko i milicję. Jak wynika z ustaleń historyków, śmierć poniosło wówczas 41 osób, nie licząc żołnierzy i milicjantów.

Bezpośrednim powodem protestów była ogłoszona tuż przed świętami Bożego Narodzenia podwyżka cen na artykuły pierwszej potrzeby, zwłaszcza na żywność. Jednak jak tłumaczy historyk prof. Jerzy Eisler, autor monografii "Grudzień 1970: geneza, przebieg, konsekwencje", tak naprawdę była to iskra, która doprowadziła do wybuchu tłumionych od dawna nastrojów w społeczeństwie.

- Schyłek lat sześćdziesiątych to najgorszy po czasach stalinowskich okres w historii Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Coraz więcej ludzi dostrzegało, że systematycznie wyczerpywał się model polityczny, społeczny i ekonomiczny lansowany przez Władysława Gomułkę i jego ekipę. Stopniowo narastała frustracja społeczeństwa - tłumaczy prof. Eisler.

Tragiczny przebieg w Gdyni i Gdańsku



Najbardziej gwałtowny przebieg tych tragicznych wydarzeń miał miejsce w Gdyni i Gdańsku, gdzie zginęło odpowiednio 18 i 6 osób, przede wszystkim pracowników tamtejszych stoczni. Właśnie z tego powodu Grudzień '70 jest określany w wielu publikacjach mianem Masakry na Wybrzeżu.

Większość gdyńskich ofiar poniosła śmierć 17 grudnia, który przeszedł do historii jako Czarny Czwartek. Wczesnym rankiem na przystanku SKM Gdynia Stocznia milicjanci i żołnierze otworzyli ogień do stoczniowców, którzy zdążali do pracy w Stoczni im. Komuny Paryskiej. Zginęło wówczas 10 osób. Wśród nich był 18-letni Zbigniew Godlewski - zapamiętany przez potomnych jako Janek Wiśniewski - który stał się symbolem ofiar Grudnia '70.

Odsłonięcie pomnika Poległych Stoczniowców 1970 zgromadziło tłumy. Odsłonięcie pomnika Poległych Stoczniowców 1970 zgromadziło tłumy.

Apel na placu Solidarności



W środę pod pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970 na pl. Solidarności władze Gdańska ogłosiły program uroczystości upamiętniających 50. rocznicę masakry. Główne uroczystości zostały zaplanowane na 16 grudnia. Wybór tej daty nie jest przypadkowy. Właśnie tego dnia w 1980 r. odbyło się oficjalne odsłonięcie wspomnianego monumentu.

- Warto podkreślić, że wydarzenia Grudnia '70 łączą się z tym, co wydarzyło się dziesięć lat później. Wtedy władza komunistyczna usiadła do rozmów ze strajkującymi robotnikami, których jednym z pierwszych żądań było powstanie pomnika Poległych Stoczniowców. Pomnik powstał w trzy miesiące, co można określić mianem cudu, a jego odsłonięcie było wielkim wydarzeniem, gromadzącym wtedy tysiące gdańszczanek i gdańszczan - mówiła prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.
O godz. 17 pod pomnikiem rozpocznie się apel ku czci ofiar i bohaterów Grudnia '70. Zaproszenia do udziału w nim trafiły do przedstawicieli najwyższych władz państwowych, w tym prezydenta, premiera, marszałków sejmu i senatu. Podczas uroczystości będzie można usłyszeć utwór "Lacrimosa", skomponowany przez Krzysztofa Pendereckiego specjalnie na okoliczność odsłonięcia pomnika Poległych Stoczniowców 1970 w Gdańsku.

Zostanie on wspólnie wykonany przez Chór Kameralny Schola Cantorum Gedanensis pod dyrekcją Jana Łukaszewskiego, Orkiestrę Polskiej Filharmonii Bałtyckiej oraz sopranistkę Iwonę Hossa. Wydarzenie to odbędzie się oczywiście bez udziału publiczności, ale będzie transmitowane na żywo na stronie internetowej Europejskiego Centrum Solidarności.

Wszystkie tablice w Gdańsku będą wykonane z płyt z brązu o wymiarach 64 x 50 cm. Wszystkie tablice w Gdańsku będą wykonane z płyt z brązu o wymiarach 64 x 50 cm.

Odsłonięcie tablic w Gdańsku



Ważnym punktem w programie uroczystości będzie także odsłonięcie kilku tablic upamiętniających miejsca, w których poniosły śmierć gdańskie ofiary Grudnia '70. Więcej o tej inicjatywie pisaliśmy już w artykule z końca października. Można z niego dowiedzieć się, gdzie dokładnie znajdują się lokalizacje każdej z tablic.

Czytaj więcej: Gdańsk zamontuje tablice upamiętniające ofiary Grudnia '70

Odsłonięcie tablic odbędzie się w obecności członków rodzin ofiar. Będą one odsłaniane jedna po drugiej 16 grudnia, począwszy od godz. 10. Tego samego dnia o godz. 23:10 w TVP 1 zostanie wyemitowana premiera filmu poświęconego budowniczym pomnika Poległych Stoczniowców Grudzień 1970.

Natomiast w dniach 14-15 grudnia w Europejskim Centrum Solidarności odbędzie się konferencja naukowa pt. "Strajki, manifestacje i zajścia uliczne w PRL i bloku wschodnim". To wydarzenie także zostanie zorganizowane bez udziału publiczności i będzie transmitowane na żywo na stronie internetowej ECS-u.

Projekt tablicy pamiątkowej, która zostanie odsłonięta 17 grudnia przy stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana. Projekt tablicy pamiątkowej, która zostanie odsłonięta 17 grudnia przy stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana.

IPN odsłoni tablicę w Gdyni



50. rocznicę Grudnia '70 upamiętni także Instytut Pamięci Narodowej. Spośród szeregu inicjatyw warto wspomnieć o odsłonięciu 17 grudnia na budynku kasy biletowej na stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana tablicy poświęconej sześciu gdyńskim ofiarom masakry. Każda z nich poniosła śmierć nieopodal miejsca zamontowania tablicy podczas manifestacji.

Ponadto IPN zamierza także m.in. zapalić znicze na grobach wszystkich ofiar pochowanych w całej Polsce, umieścić w Gdańsku i Gdyni wystawę plenerową złożoną z 32 planszy, rozwiesić okolicznościowe plakaty na peronach największych stacji SKM czy bezpłatnie udostępnić na swojej stronie internetowej szereg okolicznościowych publikacji. Warto wspomnieć, że zaplanowano udostępnić w całości - także bezpłatnie - wspomnianą wcześniej książkę prof. Eislera, która jest jednym z najlepszych opracowań historycznych o Grudniu '70.

Poinformowano także o wydaniu dwóch całkowicie nowych publikacji. Ich tytuły to: "Grudniowa kolęda. Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia '70" oraz "Zbrodnia bez kary. Grudzień '70 w Gdyni. Przebieg wydarzeń, represje, walka o prawdę, najdłuższy proces III RP". Więcej szczegółów dotyczących obchodów przygotowywanych przez IPN zostanie zaprezentowanych na jutrzejszej konferencji prasowej.

Wydarzenia

50. rocznica Grudnia '70 - Gdańsk pamięta

uroczystość oficjalna

Obchody 50. rocznicy Grudnia '70 (1 opinia)

(1 opinia)
uroczystość oficjalna

Opinie (344) ponad 20 zablokowanych

  • Kościoły chcą palić (1)

    To z miłości do demokracji

    • 22 16

    • a kto chce koscioły palić , weż leki ?

      • 7 5

  • Tak niewiele rządzam. (4)

    Tak niewiele znaczę.
    Tak niewiele mam.

    • 7 0

    • nie jestem w KORze

      nie jestem w zetemesie
      nie jestem k.... w niczym

      • 1 1

    • (2)

      Coś na bakier z ortografią.
      Weź to edytuj , bo coś bez sensu napisałeś.

      • 2 0

      • tak, racja *żądam (1)

        ale już za późno i nie można edytować.
        ps. fajnie by było, gdyby edycja błędów była możliwa nawet przez innych...

        • 1 0

        • I bardzo dziękuję.
          Tak, po dłuższym czasie już nie można edytować.

          • 0 0

  • (3)

    co robił jarek 13 grudnia - spał do południa

    • 14 22

    • tak spałem

      12-go wujek miał ślub, kac niemiłosierny. Miałem 15 lat :)

      • 5 4

    • Grudnie dla ciebie się pomyliły. Tak o 10 lat. (1)

      • 8 0

      • Jedenaście.

        • 0 0

  • (1)

    Kaczor robi wszystko aby byla powtorka

    • 22 23

    • ale nie macie

      już czołgów :P

      • 4 1

  • Katarzyna

    To był straszny czas szłam w marszu w drugim szeregu ul Świętojańska w Gdyni w czarny czeartek

    • 12 0

  • Ogromny żal ! (3)

    Osobiści brałem w tym udział . Mało kto dziś mówi że poszło o podwyżki cen, dorabiają ideologię i inne bzdety a kolejne rządy bezkarnie podnoszą ceny na wszystko bez żadnego protestu !! Obecnie rząd zabiera 75% zarobku w postaci Vat , akcyzy , abonamentu ,różnych podatków , Z.U.S i wiele
    innych !!! i nic ?

    • 30 6

    • A kto komuchu podnosił te ceny? ...robotnicy? (2)

      ...czy kacyki partyjni na usługach ZSRR rujnując gospodarkę polski.

      • 5 5

      • obecnie podatki podnoszą pisiory jakbyś nie zauwazył

        • 7 1

      • Jesteś smarkiem i o socjalizmie nic nie wiesz.

        Nie zabieraj więcej głosu. Potrafisz pisać jedynie kłamstwa

        • 0 0

  • Dzisiaj grudzień 2020 i komuna z kołchozu europejskiego chce zabrać Polsce Niepodległość pod oszustwem nazywania (4)

    praworządnością zboczeń lewackich ! Precz z komuną !

    • 25 21

    • (1)

      Ale ty masz zryty beret

      • 4 11

      • ma beret

        i co, łyso pało? :D

        • 8 1

    • Tacy jak ty przeinaczają historię tamtych lat. Jak nie wiesz po co ludzie wyszli na ulicę to się nie odzywaj.

      • 3 4

    • odezwał się samozwańczy patriota z konfederacji

      • 1 1

  • To co boli, nie umiera (1)

    • 8 0

    • Bardzo madre slowa.

      • 2 0

  • Wałęsa (9)

    Mam nadzieję że będzie też coś o Lechu Wałęsie, jak to podkopywał strajk, jak niemal goczniszcyzl w grudniu 70. Oraz jak 2owczas podjął współpracę i zaczął donosić na każdego kogo znał a żonie pozniej pieniędzy nadmiar tłumaczył, że zawsze kiedy ich potrzebował "wygrywał w Lotto"

    • 29 12

    • Jak Lechu skakał przez mur (2)

      Zanim W. został Bolkiem donosił w wojsku. WSW nadało mu kryptonim - ,,sierżant Kobrzycki". I druga sprawa - po przemówieniu na owczesnej ul. Swierczewskiego (14 grudnia koło g. 17 stej) rano 15 grudnia stoczniowcy przerzucili go przez mur bo nie chcieli z nim więcej pracować. I z tego pozniej powstała legenda o ,,skoku przez mur".

      • 1 4

      • Lechu skakal przez mur w 1980 a nie 1970. (1)

        • 3 0

        • Dwa razy skoczył...raz w tę i raz we wtę

          • 2 0

    • Nikt nie słyszał wtedy o Wałęśie (2)

      Niech pokaże publicznie świadectwo pracy ze Stoczni. On przepracował w życiu około 10 lat . Od 1980 żyje na koszt Polaków.

      • 4 3

      • Tak jest.

        • 2 0

      • Ile przepracował

        mały wredny... przez co skakał i kto go od lat utrzymuje?
        I ten no...kto za ochronę gnoma płaci?

        • 2 0

    • mam nadzieję się będzie coś o księżach ,konfidentach SB ,a co 3 z nich donosił dla przywilejów

      to to dopiero były ściery

      • 1 4

    • Żebyś chociaż zrobił/a 1% tego dobrego co On.

      • 1 7

    • niby to standard takie opluwanie ludzi, ale mimo wszystko - jak mozna tak lżyć człowieka nie mając najmniejszego pojecia co Wałęsa wtedy faktycznie robił
      no, ale w niedziele pewnie jak najbardziej do Koscioła, oczy w górę i o Boże ale ja zarąbisty jestem...

      • 0 4

  • z

    • 2 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane