• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Zbliża się 50. rocznica Grudnia '70

Rafał Borowski
2 grudnia 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Gdynia: upamiętnią masakrę z 17 grudnia
Protestujący w Gdyni niosą na drzwiach ciało zastrzelonego Zbigniewa Godlewskiego, który stał się symbolem ofiar Grudnia '70. Z badań historyków wynika, że w wydarzeniach zginęło w całej Polsce 41 osób. Protestujący w Gdyni niosą na drzwiach ciało zastrzelonego Zbigniewa Godlewskiego, który stał się symbolem ofiar Grudnia '70. Z badań historyków wynika, że w wydarzeniach zginęło w całej Polsce 41 osób.

Apel pod pomnikiem Poległych Stoczniowców, odsłonięcie tablic poświęconych ofiarom, zapalenie zniczy na ich grobach, konferencja w Europejskim Centrum Solidarności, publikacje naukowe czy wystawy - to wydarzenia upamiętniające 50. rocznicę Grudnia '70. W środowe popołudnie odbyły się dwie konferencje, podczas których zaprezentowano program uroczystości. Pierwszą zorganizowały władze Gdańska, drugą Instytut Pamięci Narodowej.



Czy dobrze znasz wydarzenia Grudnia '70?

W dniach 14-22 grudnia przypada okrągła, 50. rocznica wydarzeń Grudnia '70. Doszło wówczas do fali strajków i protestów robotników, które na polecenie władz PRL zostały brutalnie stłumione przez wojsko i milicję. Jak wynika z ustaleń historyków, śmierć poniosło wówczas 41 osób, nie licząc żołnierzy i milicjantów.

Bezpośrednim powodem protestów była ogłoszona tuż przed świętami Bożego Narodzenia podwyżka cen na artykuły pierwszej potrzeby, zwłaszcza na żywność. Jednak jak tłumaczy historyk prof. Jerzy Eisler, autor monografii "Grudzień 1970: geneza, przebieg, konsekwencje", tak naprawdę była to iskra, która doprowadziła do wybuchu tłumionych od dawna nastrojów w społeczeństwie.

- Schyłek lat sześćdziesiątych to najgorszy po czasach stalinowskich okres w historii Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Coraz więcej ludzi dostrzegało, że systematycznie wyczerpywał się model polityczny, społeczny i ekonomiczny lansowany przez Władysława Gomułkę i jego ekipę. Stopniowo narastała frustracja społeczeństwa - tłumaczy prof. Eisler.

Tragiczny przebieg w Gdyni i Gdańsku



Najbardziej gwałtowny przebieg tych tragicznych wydarzeń miał miejsce w Gdyni i Gdańsku, gdzie zginęło odpowiednio 18 i 6 osób, przede wszystkim pracowników tamtejszych stoczni. Właśnie z tego powodu Grudzień '70 jest określany w wielu publikacjach mianem Masakry na Wybrzeżu.

Większość gdyńskich ofiar poniosła śmierć 17 grudnia, który przeszedł do historii jako Czarny Czwartek. Wczesnym rankiem na przystanku SKM Gdynia Stocznia milicjanci i żołnierze otworzyli ogień do stoczniowców, którzy zdążali do pracy w Stoczni im. Komuny Paryskiej. Zginęło wówczas 10 osób. Wśród nich był 18-letni Zbigniew Godlewski - zapamiętany przez potomnych jako Janek Wiśniewski - który stał się symbolem ofiar Grudnia '70.

Odsłonięcie pomnika Poległych Stoczniowców 1970 zgromadziło tłumy. Odsłonięcie pomnika Poległych Stoczniowców 1970 zgromadziło tłumy.

Apel na placu Solidarności



W środę pod pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970 na pl. Solidarności władze Gdańska ogłosiły program uroczystości upamiętniających 50. rocznicę masakry. Główne uroczystości zostały zaplanowane na 16 grudnia. Wybór tej daty nie jest przypadkowy. Właśnie tego dnia w 1980 r. odbyło się oficjalne odsłonięcie wspomnianego monumentu.

- Warto podkreślić, że wydarzenia Grudnia '70 łączą się z tym, co wydarzyło się dziesięć lat później. Wtedy władza komunistyczna usiadła do rozmów ze strajkującymi robotnikami, których jednym z pierwszych żądań było powstanie pomnika Poległych Stoczniowców. Pomnik powstał w trzy miesiące, co można określić mianem cudu, a jego odsłonięcie było wielkim wydarzeniem, gromadzącym wtedy tysiące gdańszczanek i gdańszczan - mówiła prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.
O godz. 17 pod pomnikiem rozpocznie się apel ku czci ofiar i bohaterów Grudnia '70. Zaproszenia do udziału w nim trafiły do przedstawicieli najwyższych władz państwowych, w tym prezydenta, premiera, marszałków sejmu i senatu. Podczas uroczystości będzie można usłyszeć utwór "Lacrimosa", skomponowany przez Krzysztofa Pendereckiego specjalnie na okoliczność odsłonięcia pomnika Poległych Stoczniowców 1970 w Gdańsku.

Zostanie on wspólnie wykonany przez Chór Kameralny Schola Cantorum Gedanensis pod dyrekcją Jana Łukaszewskiego, Orkiestrę Polskiej Filharmonii Bałtyckiej oraz sopranistkę Iwonę Hossa. Wydarzenie to odbędzie się oczywiście bez udziału publiczności, ale będzie transmitowane na żywo na stronie internetowej Europejskiego Centrum Solidarności.

Wszystkie tablice w Gdańsku będą wykonane z płyt z brązu o wymiarach 64 x 50 cm. Wszystkie tablice w Gdańsku będą wykonane z płyt z brązu o wymiarach 64 x 50 cm.

Odsłonięcie tablic w Gdańsku



Ważnym punktem w programie uroczystości będzie także odsłonięcie kilku tablic upamiętniających miejsca, w których poniosły śmierć gdańskie ofiary Grudnia '70. Więcej o tej inicjatywie pisaliśmy już w artykule z końca października. Można z niego dowiedzieć się, gdzie dokładnie znajdują się lokalizacje każdej z tablic.

Czytaj więcej: Gdańsk zamontuje tablice upamiętniające ofiary Grudnia '70

Odsłonięcie tablic odbędzie się w obecności członków rodzin ofiar. Będą one odsłaniane jedna po drugiej 16 grudnia, począwszy od godz. 10. Tego samego dnia o godz. 23:10 w TVP 1 zostanie wyemitowana premiera filmu poświęconego budowniczym pomnika Poległych Stoczniowców Grudzień 1970.

Natomiast w dniach 14-15 grudnia w Europejskim Centrum Solidarności odbędzie się konferencja naukowa pt. "Strajki, manifestacje i zajścia uliczne w PRL i bloku wschodnim". To wydarzenie także zostanie zorganizowane bez udziału publiczności i będzie transmitowane na żywo na stronie internetowej ECS-u.

Projekt tablicy pamiątkowej, która zostanie odsłonięta 17 grudnia przy stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana. Projekt tablicy pamiątkowej, która zostanie odsłonięta 17 grudnia przy stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana.

IPN odsłoni tablicę w Gdyni



50. rocznicę Grudnia '70 upamiętni także Instytut Pamięci Narodowej. Spośród szeregu inicjatyw warto wspomnieć o odsłonięciu 17 grudnia na budynku kasy biletowej na stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana tablicy poświęconej sześciu gdyńskim ofiarom masakry. Każda z nich poniosła śmierć nieopodal miejsca zamontowania tablicy podczas manifestacji.

Ponadto IPN zamierza także m.in. zapalić znicze na grobach wszystkich ofiar pochowanych w całej Polsce, umieścić w Gdańsku i Gdyni wystawę plenerową złożoną z 32 planszy, rozwiesić okolicznościowe plakaty na peronach największych stacji SKM czy bezpłatnie udostępnić na swojej stronie internetowej szereg okolicznościowych publikacji. Warto wspomnieć, że zaplanowano udostępnić w całości - także bezpłatnie - wspomnianą wcześniej książkę prof. Eislera, która jest jednym z najlepszych opracowań historycznych o Grudniu '70.

Poinformowano także o wydaniu dwóch całkowicie nowych publikacji. Ich tytuły to: "Grudniowa kolęda. Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia '70" oraz "Zbrodnia bez kary. Grudzień '70 w Gdyni. Przebieg wydarzeń, represje, walka o prawdę, najdłuższy proces III RP". Więcej szczegółów dotyczących obchodów przygotowywanych przez IPN zostanie zaprezentowanych na jutrzejszej konferencji prasowej.

Wydarzenia

50. rocznica Grudnia '70 - Gdańsk pamięta

uroczystość oficjalna

Obchody 50. rocznicy Grudnia '70 (1 opinia)

(1 opinia)
uroczystość oficjalna

Opinie (344) ponad 20 zablokowanych

  • Koronny świadek

    Mam pytanie do Rady miasta Gdyni . Czy Adam Gotner koronny świadek i jednocześnie ofiara zbrodni grudniowej w Gdyni a także budowniczy dwóch Pomników Ofiar Grudnia 1970 doczeka się może jakiegoś upamiętnienia przez miasto ? Czy ma pozostać tylko w sercach swoich przyjaciół ?

    • 15 0

  • Zyłam w tamtych czasach (9)

    co 3 ksiądz był konfidentem SB,donosili na ludzi dla pieniędzy i przywilejów, bo mogli bez żadnych problemów przekraczać granicę z przewozić luksusowe auta i towary , przewozili też samochodami przez granicę buty typu Salamandra. .Smieszy mnie to gada się teraz ,ze księża brali udział w obaleniu komuny ,ale oni robili to nie dla ludzi tylko interesu kościoła i swojego , wszedł Konkordat i dał im ogrom przywilejów które mają do dzisiaj

    • 14 16

    • Ja zylem i bralem udzial w bojce z glina i ORMO w Gdyni. (1)

      Za co aresztowali mnie doprowadzajsc do komisariatu na Harcerskiej. A ty tylko widzialas to i owo z okna mieszkania na ulicy Partyzantow. Nic nie wiesz i jestes glupia jak ta lempart.

      • 8 4

      • byle co jesz i byle co piszesz , kończ z kaszanką

        • 3 5

    • Tak, księża spotykali się z oficerami SB w wynajętych mieszkaniach przy super jedzonku

      i luksusowych alkoholach i wtedy było donoszenie na całego ,niszczenie mądrych ludzi dla jak to piszesz przywilejów.

      • 2 6

    • no a teraz nie donoszą? jedni na drugich w firmach, wsród sąsiadów itd. nic się nie zmieniło (1)

      • 1 1

      • jak nie donoszą , księża siedzą w fiskusach i księża przychodzą do waszych domów po kolędzie

        najlepszy związek na donoszenie, a jeszcze im za to koperty z kasą dajecie

        • 4 3

    • Pracowałaś w SB, że to wszystko wtedy wiedziałaś? (3)

      • 7 3

      • Nie pracowałam dla SB bo zawsze brzydziłam się jakimkolwiek donoszeniem i tak mi pozostało

        a jeszcze jakim trzeba być szmatą by donosić za przywileje. Mojego ojca zniszczyła komuna ,był człowiekiem wykształconym i jako dziecko pamiętam innych ludzi o podobnych poglądach, którzy nie chcieli sie dać sprzedać więc zostali zniszczeni,straciliśmy cały dorobek życia ,a ja z czasem z siostrą zostałyśmy sierotami ,bo moi rodzice tej presji komuny nie wytrzymali i zmarli. Pamiętam jak byłam już dorosłą osobą ,obok mnie zamieszkała rodzina z 2 dzieci i o ojcu dzieci plotkowało się ,że jest SBekiem ,omijałam tych ludzi chociaż ciągle myslałam ,ze to tylko plotka . Mój mąż był małomówny ,bardziej był słuchaczem i nieraz tylko tak w przejściu coś do siebie panowie zagadneli ,mąż był antykomunistą a on nie wyrażał swoich poglądów . Jak zaczęła padać komuna słyszymy dzwonek do drzwi ,a w progu stoi sąsiad i prosi ,że ma potrzebę porozmawiania z mężem jednak chciałby abym ja wyszła . Oczywiście ,ze nie wyszłam ,bałam sie ,ze coś się mężowi stanie wiec pozostałam ale w drugim pokoju. Sasiad wtedy zaczął własnie opowiadać o swojej pracy w SB ,że zajmował się tylko księżmi, to była jego działka , przyznał sie ,że był oficerem SB ,a opowiadał tak niesamowite rzeczy ,ze książkę można byłoby napisać na ten temat. Któregoś dnia ktoś napisał na sąsiada drzwiach dużymi literami SB i po paru dniach cała rodzina zniknęła. Słyszałam potem pogłoski ,ze zwiali do Niemiec.

        • 4 4

      • Prymas Wyszyński (1)

        Jak ktoś ma inne zdanie to nie musi być SB-kiem... Byli księża, którzy donosili ale kościół z prymasem Wyszyński miał wielki autorytet w narodzie, bo wolał pójść do więzienia niż współpracować.

        • 3 1

        • mój ojciec był człowiekiem wykształconym, osobą publiczną , za to ,ze nie chciał donosić do SB ,

          był potwornie dręczony , bity ,kopany , zalewany zimną wodą w mrozy i puszczany do domu , pamietam jako dziecko ,że gdy wracał do domu matka by usiadł na krzesło podkładała mu poduszkę ,bo miał spałowane pośladki i płakał gdy siadał, , a na koniec zwariował bo nie dał rady psychicznie . Płakałam ze szczęścia gdy komuna padła ale przykro mi było ,że mój ojciec tych czasów nie dożył. , takich Wyszyńskich w tamtych czasach niestety było malutko i oni mieli wsparcie w takich ludziach jak on ,a mój ojciec był zupełnie sam .

          • 3 0

  • Czyżby szykowała się powtórka tych wydarzeń?

    • 9 7

  • Lewactwo , lewactwo , lewactwo piszecie.

    Obecnie o wiele lepsze o prawactwa podszytego dyktaturą, hipokryzją, kłamstwem i obłudą.

    • 9 8

  • komunistyczni bohaterowie kolejno meldują się przed Bogiem. (3)

    nikt nie ucieknie tej sprawiedliwości. Czas ucieka wieczność czeka

    • 11 3

    • Oby.

      • 3 0

    • nie ma żadnych bogów

      • 1 4

    • Wolałbym aby ukarano ich za życia

      zbrodniarze uciekają przed sprawiedliwością.

      • 1 0

  • eeechh

    Polak to potrafi się na każdy temat pokłócić... wszędzie tylko "lewak kontra pis". Uwaga, pisanie anonimowo co się myśli 10000 powoduje, że Twój wróg zmienia zdanie.

    • 3 1

  • rocznica (1)

    mam nadzieję że żadnych dudów nie będzie,

    • 6 15

    • bez kaczora i dudy nie ma obłudy

      • 1 2

  • Masakra grudniowa... 1970 (2)

    Chetnie przeczytam ksiazke prof.Eislera,ale juz z tego tekstu fakty mi sie nie zgadzaja.cyt.'Bezpośrednim powodem protestów była ogłoszona tuż przed świętami Bożego Narodzenia podwyżka cen na artykuły pierwszej potrzeby, zwłaszcza na żywność...'koniec cytatu.Szkoda,ze w 1981 ukazal sie tylko jeden zeszyt historyczny ,relacji z Grudnia'70.Tam byly autentyczne relacje jakie skladalismy w 1980 w MKZ Hotel"Morski"dla dzialu analiz ...Byla tez m.inn. moja relacja i L.W. Nie wchodzac w szczegoly-walki na gorze miedzy Pulawianami,a Natolinczykami-... otoz ze stoczni gdanskiej 15grudnia wychodzilismy z haslem ;my chcemy chleba oraz idziemy odbic nasz komitet strajkowy...Od lat pytam kto nas wyprowadzil ze stoczn?I!,to powinni wyjasnic prokuratorzy IPN!Nikt nie zostal rozliczony,ani ukarany za te masakre o nieznanej liczbie ofiar!,ta sciema o 41 zabitych to zwykla sciema,bo gdyby ustalono faktyczna liczbe ofiar to bylby Trybunal Stanu w Hadze!,a tak bezkarnosc rozzuchwala i dzisiaj mamy to co mamy...Porozumienie z Magdalenki '88 zwienczylo dzielo...Pan premier Morawiecki obiecywal w parlamencie europejskim szczegolna troske o opozycjonistow...Na dzisiaj zrownano nasze emerytury z emeryturami oprawcow i mordercow...no comment!W preambule Ustawy o kombatantach z1991 roku mowi sie o naleznej czci,szacunku i honorze...Kpina,drwina i szydera!Moj apel do mlodych,za klasykiem;nie idzcie ta droga!Pozniej tylko w polu bialy krzyz nie pamieta juz ,kto pod nim spi... To jako memento! Amen.Kombatant Grudnia '70 Stocznia Gdanska im.Lenina W-4 nr.ew.67080.

    • 5 3

    • (1)

      Pozdrawiam Pana serdecznie.
      Szacunek. Wiem, że nic to Panu nie daje, ale zwykły człowiek Panu dziękuje za odwagę w tamtym czasie. Ja dopiero za niecałe 2 lata miałem się urodzić, ale znam trochę relacji z rodziny.

      • 3 0

      • Dziekuje

        Rowniez serdecznie pozdrawiam.My wowczas nie mielismy zadnej swiadomosci -wychodzac ze Stoczni,na ulice-czym to sie skonczy i ze skonczy sie grudniowa masakra...,bez rozliczenia...
        Dodatek kombatancki nie rekompensuje ; poranionej psychiki do konca zycia...,utraty zdrowia na komendzie MO,dyscyplinarnego zwolnienia ze Stoczni,wiezienia o zaostrzonym rygorze...Dlugo by tu mozna pisac.Fakt odwaga byla juz w bezposredniej walce ,w ktorej cudem uratowalem zycie,a inni obok gineli na moich oczach...Natomiast ktos kto tego nie przezyl i dzisiaj wysyla mlodych na ulice to trudno komentowac i zrozumiec.Przykre to i smutne to.

        • 1 0

  • 50 ta rocznica (1)

    a komuniści w Parlamencie Europejskim wprowadzeni przez platforme opluwają solidarnie nasz kraj .POKO urządza burdy uliczne siejąc destrukcję i zarazę. Aby było jak było. Jak to POwiedział klasyk Sikorski : "dorżnąć watahy " bo spokoju w tym kraju nie będzie.

    • 11 5

    • gdyby głupota mogła fruwać miałbyś odlot a tak tylko cienkie piwo ci zostało

      • 0 7

  • Mordercę Jaruzelskiego usunąć z Powązek

    To policzek żę ten bydlak leży tam gzie leżą 15 letni bohaterowie Powstania Warszawskiego.

    • 11 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane