- 1 Nocna komunikacja do poprawki (158 opinii)
- 2 Wieczny kłopot z dzielnicami: "na" czy "w" (357 opinii)
- 3 Znów były wyścigi na al. Grunwaldzkiej (328 opinii)
- 4 Tajemnicza baszta zostanie otwarta (51 opinii)
- 5 Zaginione dzieła na wiadukcie i budynku (69 opinii)
- 6 Pościg między autami na trzypasmówce (66 opinii)
Zbliża się 50. rocznica Grudnia '70
Apel pod pomnikiem Poległych Stoczniowców, odsłonięcie tablic poświęconych ofiarom, zapalenie zniczy na ich grobach, konferencja w Europejskim Centrum Solidarności, publikacje naukowe czy wystawy - to wydarzenia upamiętniające 50. rocznicę Grudnia '70. W środowe popołudnie odbyły się dwie konferencje, podczas których zaprezentowano program uroczystości. Pierwszą zorganizowały władze Gdańska, drugą Instytut Pamięci Narodowej.
Bezpośrednim powodem protestów była ogłoszona tuż przed świętami Bożego Narodzenia podwyżka cen na artykuły pierwszej potrzeby, zwłaszcza na żywność. Jednak jak tłumaczy historyk prof. Jerzy Eisler, autor monografii "Grudzień 1970: geneza, przebieg, konsekwencje", tak naprawdę była to iskra, która doprowadziła do wybuchu tłumionych od dawna nastrojów w społeczeństwie.
- Schyłek lat sześćdziesiątych to najgorszy po czasach stalinowskich okres w historii Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Coraz więcej ludzi dostrzegało, że systematycznie wyczerpywał się model polityczny, społeczny i ekonomiczny lansowany przez Władysława Gomułkę i jego ekipę. Stopniowo narastała frustracja społeczeństwa - tłumaczy prof. Eisler.
Tragiczny przebieg w Gdyni i Gdańsku
Najbardziej gwałtowny przebieg tych tragicznych wydarzeń miał miejsce w Gdyni i Gdańsku, gdzie zginęło odpowiednio 18 i 6 osób, przede wszystkim pracowników tamtejszych stoczni. Właśnie z tego powodu Grudzień '70 jest określany w wielu publikacjach mianem Masakry na Wybrzeżu.
Większość gdyńskich ofiar poniosła śmierć 17 grudnia, który przeszedł do historii jako Czarny Czwartek. Wczesnym rankiem na przystanku SKM Gdynia Stocznia milicjanci i żołnierze otworzyli ogień do stoczniowców, którzy zdążali do pracy w Stoczni im. Komuny Paryskiej. Zginęło wówczas 10 osób. Wśród nich był 18-letni Zbigniew Godlewski - zapamiętany przez potomnych jako Janek Wiśniewski - który stał się symbolem ofiar Grudnia '70.
Apel na placu Solidarności
W środę pod pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970 na pl. Solidarności władze Gdańska ogłosiły program uroczystości upamiętniających 50. rocznicę masakry. Główne uroczystości zostały zaplanowane na 16 grudnia. Wybór tej daty nie jest przypadkowy. Właśnie tego dnia w 1980 r. odbyło się oficjalne odsłonięcie wspomnianego monumentu.
- Warto podkreślić, że wydarzenia Grudnia '70 łączą się z tym, co wydarzyło się dziesięć lat później. Wtedy władza komunistyczna usiadła do rozmów ze strajkującymi robotnikami, których jednym z pierwszych żądań było powstanie pomnika Poległych Stoczniowców. Pomnik powstał w trzy miesiące, co można określić mianem cudu, a jego odsłonięcie było wielkim wydarzeniem, gromadzącym wtedy tysiące gdańszczanek i gdańszczan - mówiła prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.
O godz. 17 pod pomnikiem rozpocznie się apel ku czci ofiar i bohaterów Grudnia '70. Zaproszenia do udziału w nim trafiły do przedstawicieli najwyższych władz państwowych, w tym prezydenta, premiera, marszałków sejmu i senatu. Podczas uroczystości będzie można usłyszeć utwór "Lacrimosa", skomponowany przez Krzysztofa Pendereckiego specjalnie na okoliczność odsłonięcia pomnika Poległych Stoczniowców 1970 w Gdańsku.
Zostanie on wspólnie wykonany przez Chór Kameralny Schola Cantorum Gedanensis pod dyrekcją Jana Łukaszewskiego, Orkiestrę Polskiej Filharmonii Bałtyckiej oraz sopranistkę Iwonę Hossa. Wydarzenie to odbędzie się oczywiście bez udziału publiczności, ale będzie transmitowane na żywo na stronie internetowej Europejskiego Centrum Solidarności.
Odsłonięcie tablic w Gdańsku
Ważnym punktem w programie uroczystości będzie także odsłonięcie kilku tablic upamiętniających miejsca, w których poniosły śmierć gdańskie ofiary Grudnia '70. Więcej o tej inicjatywie pisaliśmy już w artykule z końca października. Można z niego dowiedzieć się, gdzie dokładnie znajdują się lokalizacje każdej z tablic.
Czytaj więcej: Gdańsk zamontuje tablice upamiętniające ofiary Grudnia '70
Odsłonięcie tablic odbędzie się w obecności członków rodzin ofiar. Będą one odsłaniane jedna po drugiej 16 grudnia, począwszy od godz. 10. Tego samego dnia o godz. 23:10 w TVP 1 zostanie wyemitowana premiera filmu poświęconego budowniczym pomnika Poległych Stoczniowców Grudzień 1970.
Natomiast w dniach 14-15 grudnia w Europejskim Centrum Solidarności odbędzie się konferencja naukowa pt. "Strajki, manifestacje i zajścia uliczne w PRL i bloku wschodnim". To wydarzenie także zostanie zorganizowane bez udziału publiczności i będzie transmitowane na żywo na stronie internetowej ECS-u.
IPN odsłoni tablicę w Gdyni
50. rocznicę Grudnia '70 upamiętni także Instytut Pamięci Narodowej. Spośród szeregu inicjatyw warto wspomnieć o odsłonięciu 17 grudnia na budynku kasy biletowej na stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana tablicy poświęconej sześciu gdyńskim ofiarom masakry. Każda z nich poniosła śmierć nieopodal miejsca zamontowania tablicy podczas manifestacji.
Ponadto IPN zamierza także m.in. zapalić znicze na grobach wszystkich ofiar pochowanych w całej Polsce, umieścić w Gdańsku i Gdyni wystawę plenerową złożoną z 32 planszy, rozwiesić okolicznościowe plakaty na peronach największych stacji SKM czy bezpłatnie udostępnić na swojej stronie internetowej szereg okolicznościowych publikacji. Warto wspomnieć, że zaplanowano udostępnić w całości - także bezpłatnie - wspomnianą wcześniej książkę prof. Eislera, która jest jednym z najlepszych opracowań historycznych o Grudniu '70.
Poinformowano także o wydaniu dwóch całkowicie nowych publikacji. Ich tytuły to: "Grudniowa kolęda. Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia '70" oraz "Zbrodnia bez kary. Grudzień '70 w Gdyni. Przebieg wydarzeń, represje, walka o prawdę, najdłuższy proces III RP". Więcej szczegółów dotyczących obchodów przygotowywanych przez IPN zostanie zaprezentowanych na jutrzejszej konferencji prasowej.
Wydarzenia
Opinie (344) ponad 20 zablokowanych
-
2020-12-02 21:14
Pamietam gdy bedac dzieckiem uslyszalem w srodku nocy halas
wjezdzajacych do Gdanska od strony Elblaga czolgow Ludowego Wojska Polskiego. Rozpoczal sie w grudniu 1970 roku stan wyjatkowy w Gdansku, Gdyni, Elblagu i Szczecinie. Ministrem obrony narodowej byl general Jaruzelski, ten sam ktory wprowadzal czolgi do Czechoslowacji dwa lata wczesniej. General Jaruzelski wprowadzal stan wojenny w calej Polsce w 1981 roku majac juz wczesniejsze doswiadczenia jak to sie robi.
- 21 0
-
2020-12-02 20:59
Gdy widzę obłudnych lewaków na ulicach (1)
...to pytam się - o jaką Polskę walczyli ludzie z komunizmem?
- 36 15
-
2020-12-02 21:09
łeb odrósł hydrze
a na zachodzie rósł cały czas
- 12 1
-
2020-12-02 21:08
Gdy umierał splunął resztką krwi
Na ordery wpuszczające w pierś korzenie
Gdy zrozumiał ujrzał w ogniu własny dom
Komunistów mordujących jego ziemię!
Śmierć nadeszła otulona w czerwień gwiazd
Którym ufał, wczoraj jeszcze walcząc z wrogiem
Bezlitosny uśmiech ust tych, które znał
Sojusznika! Który strzelał mu w tył głowy!- 14 0
-
2020-12-02 21:07
Gdy umierał, leżąc tutaj sam
Za Ojczyznę, którą kochał ponad życie
Widział przyszłość, która zła była ipodła
Chmuryczarne wiatr zewschodu gonił z wolna
Łzy pociekły mupo twarzy poszarpanej
Słowa żalu przedzierały się po gardle
On umierał, z bólem w sercu mocno tkwiącym
Widząc przyszłość, a w niej klęskę swojej Polski- 11 1
-
2020-12-02 20:23
Czy pan Grzelak wygłosi jakąś płomienną mowę (1)
o złym słowie stoczniowców przeciwko władzy ludowej?
- 92 14
-
2020-12-02 20:34
To się udało ;)
- 22 2
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.