Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Wrzeszcz nie wrzeszczy

Jakub Knera
21 grudnia 2009 (artykuł sprzed 14 lat) 
Opinie (156)
Najnowszy artykuł na ten temat O Cyganie i Krzyżakach, czyli początki Suchanina
Skwer pomiędzy ul. Klonową i Grunwaldzką był zawsze ulubionym miejscem spacerów wielu mieszkańców Wrzeszcza. Zarówno w 1968 roku, jak i dziś. Skwer pomiędzy ul. Klonową i Grunwaldzką był zawsze ulubionym miejscem spacerów wielu mieszkańców Wrzeszcza. Zarówno w 1968 roku, jak i dziś.

Skwer pomiędzy ul. Klonową i Grunwaldzką był zawsze ulubionym miejscem spacerów wielu mieszkańców Wrzeszcza. Zarówno w 1968 roku, jak i dziś.

fot. Zbigniew Kosycarz/KFP

Wbrew pozorom nikt tutaj nie wrzeszczał, wręcz przeciwnie: barwne wrzosy nadawały temu miejscu łagodne i spokojne oblicze.



Pierwsza wzmianka o Wrzeszczu pojawia się w XIII wieku, kiedy Wichman, opat oliwskiego zakonu cystersów, kupił w tym miejscu młyn od dawnego gdańskiego sołtysa, Arnolda. Przypuszcza się, że mógł on znajdować się w miejscu późniejszych Kuźniczek, niedaleko dzisiejszego dworca lub przy dawnym Rynku Wrzeszczańskim zobacz na mapie Gdańska, przy którym jeszcze na początku XX wieku znajdowała się niewielka sadzawka.

Pisana po łacinie nazwa Vriezst, pochodziła od wrzosów, którymi porośnięte były miejscowe wzgórza. Istnieje też wersja, że nazwa dzielnicy mogła zostać zaczerpnięta od imienia Wrzost, pochodzącego od tej rośliny. Wieś podlegała kościołowi św. Katarzyny, a w 1345 roku "Wrest" trafił do gdańskiego komtura.

Inne jest pochodzenie niemieckiej nazwy tej dzielnicy. W XV wieku osadę założyli Krzyżacy, którzy nazwali ją Langenfort czyli "długi bród". Nazwa nawiązywała do trzech wrzeszczańskich rzeczek - Potoku Królewskiej Doliny, Potoku Jaśkowej Doliny i Strzyży, znajdującej się na granicy wsi o tej nazwie.

Później nazwę miejscowości zniekształcono w Langfuhr, czyli "Długi Przejazd". Nazwa obowiązywała do końca II Wojny Światowej i - jak nietrudno się domyślić - odnosiła się do wznoszącej się ulicy Grunwaldzkiej, która obecnie od Opery Bałtyckiej do Centrum Handlowego Manhattan ma kształt długiego i pochyłego podjazdu.

Do pierwszego rozbioru miejscowość przechodziła z rąk do rąk kilku zamożnych rodzin gdańskich, a potem przejęli ją Prusacy. Wrzeszcz cały czas się rozbudowywał, ale na początku XIX w. pełnił raczej funkcję letniska, niż handlowego centrum miasta, z której słynie do dziś. Później Wrzeszcz stał się dzielnicą modną i zamożną - zaczęły powstawać tu okazałe wille, bogato dekorowano kamienice, ale i... osiedla murowanych domów robotniczych. W latach 70. XIX wieku do Wrzeszcza można było dojechać tramwajem konnym, który poprowadzono na Rynek z Centrum Gdańska.

To właśnie dzięki dobremu połączeniu ze Śródmieściem po wojnie Wrzeszcz przekształcił się w handlowe centrum Gdańska, jakim jest do dziś.

Przy pisaniu tekstu korzystałem z przewodnika po Gdańsku Andrzeja Januszajtisa, "Dziejów Gdańska" pod redakcją Edmunda Cieślaka i książki "Mały słownik. Pochodzenie i znaczenie nazw geograficznych" Józefa Staszewskiego.

Tajemnice trójmiejskich nazw

To kolejny tekst z cyklu, w którym przedstawiamy pochodzenie nazw ważnych dla Trójmiasta miejsc. Jeśli któreś z nich was intrygują i chcielibyście je rozszyfrować - napiszcie do nas



Chcesz wiedzieć, co oznacza nazwa twojej dzielnicy? Interesuje cię pochodzenie nazw innych dzielnic i osiedli w Trójmieście? Śledź nasz cykl historyczny poświęcony trójmiejskim nazwom.

Zobacz także

Dzielnice Trójmiasta - ich historia i pochodzenie nazw (36)

Opinie (156) 7 zablokowanych

  • 2009-12-21 09:37

    fajny artykulik :)

    14 lat

    • 3 1

  • 2009-12-21 09:44

    co prawda nie cyztalem artykulu (5)

    ale po przejzeniu odpowiedzi na forum dochodze do wniosku że portal ma takich forumowiczów na jakich zasługuje. totalne dno i zenada!!

    wujek_precel

    14 lat

    • 1 17

    • 2009-12-21 09:50

      (2)

      Cieszymy się, że jesteś z nami. Jesteś marudny, nie wiesz co to znaki interpunkcyjne i uważasz, że jesteś mądrzejszy niż cała reszta. Witaj!

      14 lat

      • 8 2

      • 2009-12-21 12:26

        słownik... (1)

        Proponuję skorzystać ze słownika ortograficznego ;) Może wtedy poziom wypowiedzi na forach wzrośnie??

        Marta z Gdańska

        14 lat

        • 1 0

        • 2009-12-21 22:04

          "Może wtedy...?"

          ...nie wzrośnie.

          14 lat

          • 2 0

    • 2009-12-21 10:30

      jak nie umesz czytac co oceniasz forumowiczow jak nie umiesz czytac

      oceniasz po okladce a w srodku ciekawa tresc od

      14 lat

      • 1 2

    • 2009-12-21 12:14

      do takiego wniosku doszedłes z autopsji?

      14 lat

      • 1 0

  • 2009-12-21 10:29

    ja chce rozszyfrowania dzielnicy Ujeścisko (2)

    tylko szybko prosze

    14 lat

    • 2 0

    • 2009-12-21 11:51

      Ujeścisko

      Ujeścisko było wsią do 1973 roku – wtedy zostało przyłączone w granice administracyjne Gdańska. Początkiem przemiany Ujeściska (o pochodzeniu tej nazwy można przeczytać w felietonie Andrzeja Januszajtisa Od Mieścina do Ujeściska) z osady wiejskiej leżącej w granicach miasta w duże osiedle mieszkaniowe był rok 1981 kiedy to Spółdzielnia Mieszkaniowa Budowy Osiedla Społecznego (w skrócie SMBOS) rozpoczęla przy ulicy Łódzkiej budowę zespołu niskich budynków mieszkalnych nazwanego Osiedlem Społecznym (kilkanaście lat później SMBOS przemianowano na SM “Ujeścisko”). Mniej więcej w tym samym czasie rozpoczęła się także budowa osiedla domów szeregowych Stoczni Gdańskiej “Na stoku”. Szybki rozwój osiedli w tej części miasta rozpoczął się na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Przy dzisiejszej ulicy Piotrkowskiej rozpoczęła wówczas inwestować również SM “Szadółki” (powstała w 1989 roku) . Kilka lat późnej wokół wspomnianych wcześniej inwestycji swoje budowy rozpoczęły firmy deweloperskie.
      Szóstego grudnia 1647 roku Rada Miasta Gdańska wydała zgodę na budowę świątyni we wsi Ujeścisko. W tamtym czasie teren ten należał do parafii ewangelickiej świętej Katarzyny. Budowę kościoła (najprawdopodobniej drewnianego) ukończono w 1663 roku. Powstanie kościoła umożliwiło odłączenie się od parafii świętej Katarzyny i powołanie własnej. Na początku XIX wieku obejmowała ona Migowo, Szadółki, Maćkowy, Łostowice, Krzyżowniki, Trzy Lipy, Emaus, Jankowo i Zakoniczyn.

      W 1807 roku na terenie Ujeściska miała miejsce potyczka między oddziałami Napoleona a armią pruską.

      Podczas walk w 1945 roku kościół został zniszczony przez ostrzał oddziałów wojsk sowieckich. Do dziś zachował się jedynie budynek dawnej plebanii (pochodzący z 1867 roku ), w którym obecnie mieści się przychodnia lekarska przy ulicy Warszawskiej.

      14 lat

      • 1 0

    • 2009-12-21 11:58

      Ujeścisko (kaszb. Ùjescëskò lub też Wonebarch, Wonëbarch, Wónebarch, Ùjescyskò, niem. Wonneberg

      14 lat

      • 0 0

  • 2009-12-21 11:18

    Mój Wrzeszcz (1)

    A ja tęsknię za dawnym Wrzeszczem, bez aleji BANKÓW.

    Marta

    14 lat

    • 21 1

    • 2009-12-22 21:20

      Lepsza aleja banków niż "Menel Strase" Już Jesionowa wygląda normalniej jak tych meneli wywiało

      .

      ksw

      14 lat

      • 2 0

  • 2009-12-21 11:22

    Cytowanie literatury wygląda zupełnie inaczej,

    ale widocznie pan redaktor nie nauczył się na studiach stosownych zasad (bo zakładam, że oczywiście takowe studia ukończył).

    obserwator

    14 lat

    • 1 2

  • 2009-12-21 11:39

    super artykul !

    14 lat

    • 1 1

  • 2009-12-21 11:39

    kolejny dobry kawałk historii

    14 lat

    • 1 0

  • 2009-12-21 11:42

    RURKI Z BITĄ ŚMIETANĄ

    14 lat

    • 5 0

  • 2009-12-21 11:44

    Strzyża, Aniołki i Młyniska pozdrawiają (2)

    Strzyża, Aniołki i Młyniska pozdrawiają. Ciekawy artykuł.

    Strzyżak

    14 lat

    • 1 0

    • 2009-12-21 11:46

      wszystkie te jednostki morfogenetyczne należą do obszaru Historyczny Wrzeszcz (1)

      14 lat

      • 3 1

      • 2009-12-21 11:49

        Strzyża i okolice

        Należały do okręgu historycznego Wrzeszcz, ale od wielu lat mają już swoją odrębność. W wypadku Strzyży to już ponad 10 lat.

        Strzyżak

        14 lat

        • 3 1

  • 2009-12-21 12:51

    a ja lubie okolice Uphagena te stare wille przedwojenne. we wrzeszczu lubie spacerowac grunwaldzka od poczatku po okolice klonowej, dalej ulica zatracila swoj urok galerie auto salony...ale po takim spacerze potrzeba reszty dnia by wyciszyc halas jaki panuje na grunwaldzkiej. a w barze akademickim podaja zajefajne nalesniki z twarogiem, napchane tak ze zjecie dwa i macie dosc.

    ART:)

    14 lat

    • 8 1

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (36)

Najczęściej komentowane

Chcieli przebudować Świętojańską. Nie było chętnych

Nie było ofert na przebudowę Świętojańskiej

Wyścigi na Grunwaldzkiej. Zablokowali stację, posypały się mandaty

Znów były wyścigi na al. Grunwaldzkiej

więcej

Najczęściej czytane