Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Eksperci o nowym studium zagospodarowania Gdańska

oprac. kk
7 grudnia 2017 (artykuł sprzed 6 lat) 
Opinie (347)
Zgodnie z wizją zawartą w studium, Gdańsk ma rozwijać jako silny ośrodek ponadregionalny. Zgodnie z wizją zawartą w studium, Gdańsk ma rozwijać jako silny ośrodek ponadregionalny.

Zgodnie z wizją zawartą w studium, Gdańsk ma rozwijać jako silny ośrodek ponadregionalny.

fot. Krzysztof Koprowski/Trojmiasto.pl

Do 12 grudnia można zgłaszać uwagi do projektu nowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Gdańska. Dokument ten wyznacza rozwój miasta na najbliższe dwie-trzy dekady. Zapytaliśmy, co o dokumencie sądzą eksperci, zajmujący się tematyką planowania przestrzennego i transportu.



Czy zapoznałeś(aś) się z projektem studium Gdańska?

Prace nad projektem nowego studium rozpoczęto w 2015 r. W 2016 r. przedstawiono zarys nowego modelu rozwoju przestrzennego Gdańska, zaś w czerwcu tego roku opublikowano wstępną wersję dokumentu. Miesiąc temu do publicznego wglądu trafił ostateczny projekt, który można opiniować do 12 grudnia.

W ciągu ostatnich dwóch lat przeprowadzono szereg debat i dyskusji publicznych m.in. na temat docelowego układu transportowego oraz lokalizacji dużych obiektów handlowych.

Przeprowadzono również kompleksowe badania ruchu, które wykazały wzrost udziału podróży samochodem oraz malejące zainteresowanie transportem zbiorowym.

Wartym odnotowania wydarzeniem była wizyta w Gdańsku prof. Jana Gehla, cenionego na świecie urbanisty. Choć wizyta ta nie miała bezpośredniego związku z pracami nad studium, to postulował on, by odejść od projektowania miast wyłącznie pod kątem ruchu drogowego. Podczas spaceru z członkami Forum Rozwoju Aglomeracji Gdańskiej skrytykował też kilka inwestycji w ścisłym centrum Gdańska, będących efektem nieprzemyślanych planów zagospodarowania - m.in. Forum Gdańsk zobacz na mapie Gdańska czy Teatr Szekspirowski zobacz na mapie Gdańska.

Pracownicy BRG chętnie robili zdjęcia z Janem Gehlem, ale czy wzięli do serca jego słowa? Pracownicy BRG chętnie robili zdjęcia z Janem Gehlem, ale czy wzięli do serca jego słowa?

Pracownicy BRG chętnie robili zdjęcia z Janem Gehlem, ale czy wzięli do serca jego słowa?

fot. BRG

W trakcie prac nad studium dokonano ważnych zmian kadrowych w Biurze Rozwoju Gdańska, jednostce odpowiedzialnej za przygotowanie dokumentów planistycznych. W sierpniu 2015 r. stanowisko dyrektora, piastowane dotychczas przez 16 lat (od początku istnienia BRG) przez Marka Piskorskiego, objęła Edyta Damszel-Turek. Do BRG przeniesiono też zagadnienia związane z rewitalizacją oraz większy nacisk położono na partycypację społeczną oraz komunikację z mieszkańcami i radami dzielnic.

Czy zatem zmiany w kierownictwie BRG, większa wiedza na temat nowych trendów w urbanistyce oraz szeroko prowadzona debata publiczna nad zagadnieniami w studium przełożyła się na dobre zapisy w tym dokumencie? Zapytaliśmy o to ekspertów, którzy na co dzień zajmują się tematyką planowania przestrzennego oraz transportu w aglomeracjach.

Obiecujące programy operacyjne, ale bez rewolucji



Łukasz Pancewicz, urbanista w firmie A2P2 Architecture & Planning, adiunkt w Katedrze Urbanistyki i Planowania Regionalnego na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej.

Wyłożone do wglądu studium nie czyni wielkiej rewolucji w planowaniu Gdańska. Główne zapisy polityki przestrzennej dotyczą nowych terenów inwestycyjnych. Wynika to zarówno z założonego, najbardziej optymistycznego wariantu przyrostu ludności, przyjaznej postawy władz wobec deweloperów, jak i kontynuacji zapisów poprzedniego studium.

Jest to także dokument tworzony w czasie wyjątkowo dobrej koniunktury dla miasta oraz wzrostu na rynku nieruchomości. Od "fali brązu" (koloru przyjętego w planach urbanistycznych dla zabudowy mieszkaniowej), która pojawiła się na Południu i we Wrzeszczu, uchroniła się jedynie Olszynka i istniejące tereny zieleni. Brakuje w tym wszystkim dwóch elementów: określenia, co to znaczy dobre osiedle mieszkaniowe oraz odpowiedzi, jaka gęstość i intensywność nie spowoduje spadku jakości życia. Te dyskusje będą rozgrywały się przy okazji zmiany lub sporządzania planów miejscowych.

Główne zmiany pojawiają się w polityce transportowej m.in. wskazano na konieczność odwrócenia priorytetu dla ruchu samochodowego, zmniejszono klasy techniczne części dużych arterii oraz wsparto plany rozbudowy sieci tramwajowych.

Najbardziej obiecujące, pod względem poprawy jakości zamieszkania, są dwa programy operacyjne wskazane w tym dokumencie: Gdańskie Przestrzenie Lokalne, których pierwszy rzut jest wdrażany w ramach rewitalizacji dzielnic i Standard Ulicy Miejskiej, choć tu wyzwaniem przy ich wdrożeniu będzie przełamanie "silosowej" organizacji pracy urzędu. Ciekawym przykładem dla Gdańska może być podobny projekt poprawy przestrzeni wdrożony przez Łódź, gdzie przebudowa ulic i placów Starego Polesia, od planów do przetargów, jest koordynowana przez specjalistów z Miejskiej Pracowni Urbanistycznej.

Południe to obszar najbardziej rozwojowy pod względem zabudowy mieszkaniowej, ale jednocześnie z dużym deficytem dobrej i przemyślanej przestrzeni publicznej. Południe to obszar najbardziej rozwojowy pod względem zabudowy mieszkaniowej, ale jednocześnie z dużym deficytem dobrej i przemyślanej przestrzeni publicznej.

Południe to obszar najbardziej rozwojowy pod względem zabudowy mieszkaniowej, ale jednocześnie z dużym deficytem dobrej i przemyślanej przestrzeni publicznej.

fot. Krzysztof Koprowski/Trojmiasto.pl

Planiści dość skromnie odnieśli się do kwestii systemów zieleni. Doświadczenie uczy, że Ogólnomiejski System Terenów Aktywnych Biologicznie jest mało efektywnym narzędziem ochrony i kształtowania terenów zieleni, o ile nie opiera się o tereny publiczne. Jego zakres jest urealniony i odniesiony do istniejących terenów otwartych, w tym Pasa Nadmorskiego. Wyjątkiem są tereny pod zabudowę w otoczeniu Brzeźna.

Powiązanym tematem jest przygotowanie miasta do zmian klimatu. W studium pojawił się wątek ochrony przeciwpowodziowej, ale choć nadal nie zostały delimitowane obszary zagrożone podtopieniami zlewni miejskich, to jako kierunek wskazano rozwój tzw. małej retencji.

Wewnętrzne sprzeczności w zakresie transportu



Mateusz Hoppe, wiceprezes stowarzyszenia Forum Rozwoju Aglomeracji Gdańskiej, przedstawiciel Gdańskiej Rady Organizacji Pozarządowych w Radzie Studium.

Problemem projektu studium jest to, że pojawia się w nieodpowiednim momencie. Przed przystąpieniem do prac nad studium należałoby wpierw stworzyć Miejską Strategię Transportu i Mobilności, która określałaby przede wszystkim konkretną wizję - opartą nie na ogólnych założeniach, lecz konkretnych wskaźnikach (takich jak tzw. modal split, czyli podział zadań przewozowych), osadzonych w zdefiniowanym horyzoncie czasowym.

Taki dokument, bazujący na badaniach ruchu, rzeczywistych potrzebach transportowych, jasno określonych celach oraz - co bardzo ważne - skorelowany z dotychczasowymi i przyszłymi inwestycjami mieszkaniowymi czy biurowymi wpłynąłby z pewnością na kształt studium.

Strategia Gdańsk 2030 wraz ze swoimi programami operacyjnymi nie spełnia tej funkcji. My zaś zostajemy z mało odważnymi deklaracjami, takimi jak "utrzymanie udziału transportu zbiorowego w podziale zadań przewozowych przynajmniej na dotychczasowym poziomie", podczas gdy Oslo czy Hamburg zdążyły przyjąć już bardzo precyzyjne plany w tym zakresie.

Przedłożony projekt studium jest niewątpliwie lepszym dokumentem od poprzednich i krokiem w dobrą stronę. Chęć zadowolenia wszystkich, zamiast wyraźnego i wizjonerskiego ruchu, sprawia jednak, że mamy w efekcie strategiczny rozkrok, co rodzi wewnętrzne sprzeczności.

Odwrócona piramida transportowa. Odwrócona piramida transportowa.

Odwrócona piramida transportowa.

źr. projekt studium

Autorzy dokumentu potrafią w jednym miejscu (bardzo słusznie) powoływać się na tzw. odwróconą piramidę transportową, która zakłada ustalenie priorytetu dla komunikacji pieszej, rowerowej oraz komunikacji zbiorowej, zaś w innym miejscu wspominać o konieczności rozbudowy kolejnych połączeń drogowych z obwodnicą Trójmiasta, co niestety pogłębi zjawisko suburbanizacji i jest zwykłą sprzecznością z deklarowanymi priorytetami.

Niewątpliwym plusem najnowszego studium jest zwrócenie uwagi na potrzebę tworzenia ośrodków dzielnicowych, które dzięki zaspokojeniu podstawowych potrzeb mieszkańców redukują konieczność wykonywania często niepotrzebnych podróży.

Wprowadzono też pojęcie Standardu Ulicy Miejskiej, który jest niejako odpowiedzią na główne bolączki realizowanych w ostatnich latach inwestycji drogowych, takich jak Trasa Słowackiego zobacz na mapie Gdańska (al. Żołnierzy Wyklętych) czy al. Havla zobacz na mapie Gdańska i słusznie zwraca uwagę na potrzebę podnoszenia jakości przestrzeni publicznych - szczególnie z punktu widzenia pieszego. Pozostaje mieć nadzieję, iż standard ten przełoży się na kształt przyszłych inwestycji.

Al. Havla to przykład przestrzeni publicznej projektowanej wyłącznie pod kątem potrzeb kierowców. Al. Havla to przykład przestrzeni publicznej projektowanej wyłącznie pod kątem potrzeb kierowców.

Al. Havla to przykład przestrzeni publicznej projektowanej wyłącznie pod kątem potrzeb kierowców.

fot. Krzysztof Koprowski/Trojmiasto.pl

Cieszy wyartykułowanie wizji miasta z ponad pół milionem mieszkańców. Spełnienie tego planu jest bardzo pożądane szczególnie ze względu na konieczność zapewnienia w przyszłości wpływów podatkowych do budżetu miasta. Gospodarczo oznacza to także awans Gdańska do wyższej ligi, co może zaowocować nowymi inwestycjami

Ponieważ realizacja tej wizji opiera się także na zjawisku imigracji, należy położyć jeszcze większy nacisk na dobre zarządzanie miastem i wysoką jakość przestrzeni publicznej, czyli zagadnienia, na które zwraca uwagę coraz więcej osób, wybierając nowe miejsce do życia i pracy.

Należy ponadto docenić wzmocnienie partycypacji w procesie powstawania studium, choć z pewnością nadal trzeba dążyć do podniesienia jej jakości i efektywności.

Transport zbiorowy powinien być alternatywą dla auta



Karol Woźniak, wiceprezes Pomorskiego Stowarzyszenia Sympatyków Transportu Miejskiego.

W projekcie studium nadal brakuje modelu transportu zbiorowego, który mógłby stanowić realną alternatywę wobec codziennego korzystania z samochodu. Autorzy dokumentu pragną jedynie utrzymać udział transportu zbiorowego w podziale zadań przewozowych na dotychczasowych poziomie, zamiast przedstawić projekt rozwiązań, które zwiększą jego udział.

Szkielet transportowy stanowi kolejną odsłonę schematów pamiętających lata głębokiego PRL-u i wizji miasta autostrad z drobnymi korektami. Transport zbiorowy jest tutaj jedynie dodatkiem lub usługą socjalną dla tych, którzy z różnych przyczyn nie mogą korzystać z samochodu.

W studium nie wskazano tras, które mogłyby aspirować do kategorii szybkiego tramwaju np. w ramach Nowej Abrahama, Nowej Politechnicznej, Drogi Zielonej czy Nowej Warszawskiej. Taki zapis przełożyłby się na całkowicie inne podejście w projektowaniu m.in. pod względem priorytetów ruchu na skrzyżowaniach.

Podział zadań przewozowych w Gdańsku
Infogram


Za ryzykowną decyzję należy uznać odstąpienie od budowy tramwaju przez ul. Nową Małomiejską i Nową Podmiejską do Podwala Przedmiejskiego zobacz na mapie Gdańska i zastąpienie jej buspasami. To oznacza, że całe Południe będzie powiązane w ruchu liniowym z centrum miasta wyłącznie przez al. Armii Krajowej, która już teraz - gdy nie ma jeszcze tramwaju przez Nową Warszawską i Nową Świętokrzyską - jest u kresu możliwości przeniesienia ruchu tramwajowego w obrębie Węzła Groddecka zobacz na mapie Gdańska. Będzie to też znacznie komplikowało organizację ruchu w sytuacjach awaryjnych lub remontach.

Rezygnacja z tramwaju przez ul. Nową Jabłoniową może natomiast w przyszłości utrudnić lub wręcz uniemożliwić rozbudowę sieci tramwajowej w kierunku zachodnim (za obwodnicę), jeżeli obecne analizy ruchu oraz wizje rozwoju miasta okażą się niedoszacowane. Ponadto Pomorska Kolej Metropolitalna, która była argumentem za wykreśleniem tramwaju po zachodniej stronie obwodnicy, nie łączy najkrótszą drogą dzielnic wzdłuż obwodnicy ani też zlokalizowanych tutaj zakładów pracy z nowymi osiedlami Południa.

Planowany docelowy układ sieci tramwajowej zgodnie z projektem studium. Planowany docelowy układ sieci tramwajowej zgodnie z projektem studium.

Planowany docelowy układ sieci tramwajowej zgodnie z projektem studium.

graf. Trojmiasto.pl

Zdecydowanie na plus należy ocenić plany dalszego rozwoju sieci kolejowej - szczególnie dążenie do reaktywacji linii do Starej Piły (i dalej) oraz przedłużenia Szybkiej Kolei Miejskiej w kierunku Pruszcza Gdańskiego. Niestety jednocześnie w tych samych kierunkach planuje się budowę szerokich arterii, które będą zachęcały do dojazdu do miasta autem, a nie transportem zbiorowym.

Docenić trzeba także uwzględnienie potrzeby powiązania tramwajowego torowisk wzdłuż al. Grunwaldzkiej zobacz na mapie Gdańska z al. Legionów zobacz na mapie Gdańska - Rzeczypospolitej zobacz na mapie Gdańska przez centrum Wrzeszcza. Aż prosi się, by taką "łącznicę" przedłużyć do al. Hallera zobacz na mapie Gdańska, a nawet ul. Marynarki Polskiej zobacz na mapie Gdańska, dzięki czemu powstałoby szybkie i proste powiązanie wszystkich tras tramwajowych na Dolnym Tarasie.

Projekt studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Gdańska dostępny jest na stronie internetowej Biura Rozwoju Gdańska. Uwagi do niego oraz prognozy oddziaływania na środowisko zgłaszać można drogą pisemną na adres BRG (ul. Wały Piastowskie 24, 80-855 Gdańsk) lub elektroniczną (z bezpiecznym podpisem elektronicznym) na adres brg@brg.gda.pl w terminie do 12 grudnia 2017 r.
oprac. kk

Miejsca

Zobacz także

więcej artykułów (45)

Opinie (347) 10 zablokowanych

  • 2017-12-07 10:06

    Władze Gdańska zlikwidowały ogrodnictwo "Okaz" w dzielnicy Strzyża. (6)

    Obok ogrodnictwa wyczyszczono dawny pas techniczny kolei z 1914 r. z 20 tysięcy drzew. Wiele rosło tuż obok "Okazu". Mieszkańcy proponowali restytucję ogrodnictwa lub rekompensatę wyciętych drzew w postaci parczku. I co? Figa z makiem. Powstanie tu głównie zabudowa mieszkaniowa. Bo Biuro Rozwoju Gdańska nie zna najnowszych trendów w planowaniu przestrzennym miast: beton - tak, ale także zieleń i obszary rekreacyjne dla mieszkańców.

    strzyżanin

    6 lat

    • 18 5

    • 2017-12-07 10:45

      (2)

      I bardzo dobrze. To jest teren pod mieszkania, a nie ogrodnictwo w mieście. W okolicy jest TPK, wiec opowiadanie o braku rekreacji w okolicy jest chybione.

      6 lat

      • 9 5

      • 2017-12-07 16:02

        Ogrodnictwo tylko z nazwy. To był sklep z artykułami ogrodniczymi.

        ja

        6 lat

        • 2 0

      • 2017-12-07 16:01

        No cóż - jak widać są osoby, które moga także żyć na śmietniku, przeszkadza im zieleń i świeże powietrze.

        Gratuluje, ja nie potrafię oddychać tlenkiem węgla, siarkowodorem, tlenkami azotu i siarki. Potrzebuje do życia tlenu.

        Dawny klient Okazu

        6 lat

        • 2 1

    • 2017-12-07 10:15

      Trafione w 100%. To mieszkańcy powinni decydować jak plan jest prawidłowy i proobywatelski (2)

      6 lat

      • 5 4

      • 2017-12-07 11:11

        Ale którzy mieszkańcy, obecni, czy CI co cha w tych nowych mieszkaniach zamieszkać?

        6 lat

        • 3 2

      • 2017-12-07 11:06

        Mieszkańcom wystarczy że w ramach budżetu obywatelskiego mogą wybrać czy mieć równy chodnik ale dziurawą ulicę, czy krzywy chodnik a ulicę bez dziur. A jak za mało to jeszcze będziecie mogli zdecydować o sterylizacji kotów.

        BUDYŃ

        6 lat

        • 6 2

  • 2017-12-07 13:33

    BRG do likwidacji a pracowników przez rok puścić w miasto na piechotę. (1)

    Niech zobaczą co z budyniem i wiesiem zrobili...

    6 lat

    • 9 3

    • 2017-12-07 15:01

      zgzda sie jak urzedasy zaczną jeździc komunikacją miejską i pieszo yo wtedy szybko przejscia naziemne wkoncu porobią

      6 lat

      • 5 1

  • 2017-12-07 06:11

    dlaczego tak mało uwagi poświęcone rowerzystom?? (8)

    6 lat

    • 46 101

    • 2017-12-07 14:49

      bo tak

      bo nie potrafią jezdzic

      aaa

      6 lat

      • 1 0

    • 2017-12-07 10:11

      I dobrze. (1)

      Nie dla faworyzowania rowerzystow.

      G

      6 lat

      • 13 10

      • 2017-12-07 14:19

        faworyzowanie jazdy samochodem

        prowadzi do wzrostu poziomu agresji na drogach i w życiu miasta.

        Ten portal doskonale ilustruje ten proces.

        Szkoda tylko że niektórzy nawiedzeni cykliści niekiedy wpisują coś o blachosmrodach.

        6 lat

        • 2 3

    • 2017-12-07 06:52

      (4)

      domyślam się, że to z powodu ich zdolności do czytania ze zrozumieniem i ego większego niż siodełko od roweru

      6 lat

      • 32 14

      • 2017-12-07 09:46

        Naturalnie taki burak jak ty opisał dokladnie siebie bo nic poza czubkiem nosa za kierownicą trujacego blachosmroda nie widzisz (3)

        6 lat

        • 10 13

        • 2017-12-07 09:54

          (1)

          powąchaj się po przejechaniu paru km i zadecyduj co bardziej śmierdzi rowerzysta czy samochód, albo lepiej poproś kolegę hehe

          6 lat

          • 13 7

          • 2017-12-07 14:17

            a jaki zapach wydajesz po wejściu po schodach na pierwsze piętro?

            rowerzysta w ciągu 10 minut przejedzie 3,5 kilometra, nawet nie zdąży się spocić.

            6 lat

            • 2 1

        • 2017-12-07 11:45

          Powinniscie miec specjalne ubezpieczenie bo pozniej potracisz takiego osla, ktory z reguly nie zna przepisów i wyjezdza Ci przed maske i co wtedy policja mandat dla niego i sprawa sadowa-odszkodowanie.

          The Bill

          6 lat

          • 8 3

  • 2017-12-07 07:20

    Budyń, brg i klika (1)

    Betonują wszystko bez ładu i składu. Wśród urzędasów popłoch budzi wszechwladny "NAPOLEON"z robyga który rozdaje im polecenia bo taki jest układ. W Brzeźnie kilka tys osbob protestowalo przeciw wiezowcom, przyniesiono q ramach akcji społecznej ponad tysiąc uwag do planu zagospodarowania - urzędas zlał je gdyź "przyniosła je jedna osoba" sic! I na decyzji o warunkach zabudowy - powstają wysokościowce przy hallera. Budyń - jestem z Gdańska ale wstyd mi za Ciebie.. i Twoje mieszkania ...

    6 lat

    • 44 10

    • 2017-12-07 13:56

      wyburzyć te blokowiska na Brzeźnie

      miasto musi się rozwijać

      sama patologia

      6 lat

      • 0 1

  • 2017-12-07 07:00

    kierunkiem rozwoju gdańska jest obecnie piwnica pełna słoików (4)

    firmy muszą mieć tanią siłę roboczą, a tania siła musi za swoje tanie wypłaty kupić tanie metry z tanimi panelami. i poza tym prajorytetem nic w polityce urbanistycznej nie znajdziecie. cała reszta: drogi, komunikacja, zalew tanich marketów - wszystko jest pochodną tego właśnie. oni sobie pracują na zleceniach za 70% stawki albo jako handlowcy za 2500 + premia. a w piątki wszyscy cisną do lidzbarka, grudziądza i słupska. szafa gra.
    a jak ktos uwaza ze np. wróblaa staw to jest super miejsce albo ze na szadółkach "nie jest tak zle", to chyba wczesniej mieszkał w inowrocławiu przy skrzyzowaniu.

    6 lat

    • 34 13

    • 2017-12-07 08:58

      o jej a skądś tyś się urwał? z choinki? (1)

      Taki elokwent....

      6 lat

      • 4 4

      • 2017-12-07 13:44

        Ale ze co

        6 lat

        • 0 0

    • 2017-12-07 07:26

      albo innym włocławku

      6 lat

      • 5 1

    • 2017-12-07 07:08

      100/100

      6 lat

      • 8 4

  • 2017-12-07 13:38

    Nie dla intensywnej zabudowy za obwodnicą

    Ożesz ty! w Osowej zaplanowano wszystkie rodzaje zabudowy, w tym intensywne budownictwo wielorodzinne.
    Ta dzielnica będzie miała dwa w jednym: wady peryferii i miejskiego ścisku.

    Czas zacząć planować albo odnogę PKM-ki do Oliwy albo lotnisko w dzielnicy. Bo na drogach lepiej to już było.

    Pod górkę i w korkach

    6 lat

    • 10 1

  • 2017-12-07 12:28

    Gdzie byli ci eksperci jak stawiano forum Radunia?

    ta budowla to kropka nad... niszczeniem starej zabudowy i charakteru Gdańska.- to zwienczenie działalności budynia i jego bandy
    tego juz sie nie da odwrócić
    Gdańsk zeszpecony na co najmniej setkę lat....

    6 lat

    • 12 6

  • 2017-12-07 11:26

    wróciłem własnie (3)

    z Hiszpanii. Rzuca się w oczy świetna komunikacja publiczna, b.dużo samochodów i motocykli, ale nie widać nerwowości, nie słychać klaksonów. Jeszcze jedno: oznakowania głównych tras są chyba 5 razy większe niż nasze symboliczne znaki informacyjne, z daleka widać gdzie skręcić. Rowerzystów wcale nie widać (a jaki klimat!), wszędzie to pieszy ma pierwszeństwo. I uwaga ogólna: wysoka kultura pozwala dostrzegać innych, więc może od tego u nas zacząć

    6 lat

    • 11 3

    • 2017-12-07 11:27

      (1)

      rowerem najlepiej się jeździ jak nie jest za ciepło

      6 lat

      • 3 0

      • 2017-12-07 12:26

        Jak bym mieszkał w Hiszpanii to na poruszanie

        się lokalne polecam skuter. Tam problem to upał - zanim klima zacznie działać, a samochód nie stał w cieniu, spływasz potem w 10 sekund..

        Wujek

        6 lat

        • 3 2

    • 2017-12-07 12:19

      Szkoda że nie byłeś w Sewilli lub w Barcelonie

      W miastach południa Europy rowerzystów nie widzi się tylu, co w Skandynawii, Holandii i Niemczech - upał bardziej odstręcza od jazdy rowerem niż deszcz i wiatr.

      6 lat

      • 4 0

  • 2017-12-07 11:27

    "Władze i biznes - deweloperzy - handel wielkopowierzchniowy - spółki miejskie - zbiorkom - średnia i drobna przedsiębiorczość - mieszkańcy. To piramida priorytetów miasta Gdańsk.

    6 lat

    • 10 3

  • 2017-12-07 11:27

    warto zacytować

    premier Szydło: wystarczy nie kraść

    6 lat

    • 7 6

3
4
5
6
7

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (45)

Najczęściej komentowane

Kleksem asfaltu w pękniętą gumę przy Zieleniaku

Kleksem asfaltu w gumę przy Zieleniaku

PSŻ Poznań - Energa Wybrzeże Gdańsk. Ile kosztuje wzmocnienie pozycji juniorskich?

Czy Wybrzeże ma kasę dla juniorów?

więcej

Najczęściej czytane